ၿပည္ေထာင္စုသမၼတၿမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ အဂၢမဟာ သေရစည္သူ၊ အဂၢမဟာ သီရိသုဓမၼ ဦးသိန္းစိန္၏ ကိုယ္ေရးမွတ္တမ္း အက်ဥ္း

ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အား ၁၉၄၅ ခုနွစ္ ဧၿပီလ ၂၀ ရက္ ေသာၾကာေန႔တြင္ အဘ ဦးေမာင္ၿဖိဳး၊ အမိ ေဒၚခင္ညြန္႔တို႔မွ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး၊ ပုသိမ္ခရိုင္၊ ငပုေတာၿမိဳ႕နယ္၊ က်ံဳကူးေက်းရြာတြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ေမြးခ်င္း (၃) ေယာက္အနက္ အငယ္ဆံုးၿဖစ္ၿပီး အစ္မၿဖစ္သူမွာ ေဒၚရင္လိႈင္ႏွင့္ အစ္ကိုၿဖစ္သူမွာ ဦးထြန္းၿမင့္တို႔ ၿဖစ္သည္။ ဆင္းရဲေသာ ေက်းလက္ မိသားစုဘဝတြင္ ရွင္သန္ႀကီးၿပင္းခဲ့ၿပီး မိဘမ်ား၏ အားေပး ေထာက္ပံ့မႈၿဖင့္ ပညာေရးကို ႀကိဳးစားသင္ယူခဲ့သည္။



မူလတန္းပညာကို က်ံဳကူးေက်းရြာရွိ ဆရာ ဦးေမာင္ဦးေက်ာင္း၌ သင္ၾကားခဲ့သည္။ အလယ္တန္းပညာေရးကို မိဘမ်ား ဆင္ရဲႏြမ္းပါးမႈေၾကာင့္ တစ္ႏွစ္ေနာက္က်မွ တက္ေရာက္ခြင့္ရခဲ့ၿပီး အလက (၁) ပုသိမ္ႏွင့္ ၿပင္ခရိုင္ ေခ်ာင္းဝ အလယ္တန္းေက်ာင္းတို႔တြင္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ အထက္တန္းပညာေရးအား အထက (၁) ပုသိမ္တြင္ တက္ေရာက္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ (၁၀)တန္း (ယခုအေခၚ တကၠသိုလ္ဝင္တန္း)အား သင္ၾကားေနစဥ္ စာသင္ႏွစ္ ႏွစ္ဝက္၌ DSA ဝင္ခြင့္ ေၿဖဆိုေအာင္ၿမင္ခဲ့သည္။





၁၉၆၄ ခုႏွစ္တြင္ ၿပင္ဦးလြင္ စစ္တကၠသိုလ္၊ အပတ္စဥ္ (၉) တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ B.A (DSA) ဘြဲ႕အား ေအာင္ၿမင္ခဲ့သည္။ စစ္တကၠသိုလ္မွ သင္တန္းဆင္းၿပီး ရွမ္း (၁) တြင္ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနစဥ္ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ႀကီးအဆင့္သို႔ တိုးၿမႇင့္ ခန္႔အပ္ၿခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ၁၉၆၈ ခုနွစ္မွ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္အထိ ဗိုလ္ႀကီး အဆင့္ၿဖင့္ လည္းေကာင္း ၁၉၇၃ ခုႏွစ္မွ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္အထိ အေရွ႕ေၿမာက္တုိင္း စစ္ဌာနခ်ဳပ္၊ ခမရ (၁၀၉) ႏွင့္ ခလရ (၈၉) တို႔တြင္ ဗိုလ္မွဴးအဆင့္ၿဖင့္ လည္းေကာင္း တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚခင္ခင္ဝင္းနွင့္ အိမ္ေထာင္ၿပဳၿပီး သမီး (၃) ဦး ထြန္းကားခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုနွစ္ တပ္မေတာ္မွတိုင္းၿပည္အာဏာ ရယူၿပီးေနာက္ တပ္ရင္းမွဴး၊ ဒုတိယဗိုလ္မွဴးႀကီး အဆင့္ၿဖင့္ စစ္ကိုင္းတုိင္း၊ ကေလးၿမိဳ႕ ေၿခလ်င္တပ္ရင္း ခလရ (၈၉) တြင္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။



စစ္ဦးစီးမွဴး (ပထမတန္း) အၿဖစ္ နတခႏွင့္ ကက (ၾကည္း) တြင္ လည္းေကာင္း ၁၉၉၃ ခုႏွစ္တြင္ ကာကြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာန (ၾကည္း) တြင္ စစ္ဦးစီးဗိုလ္မွဴးႀကီးႏွင့္ စစ္ဆင္ေရးမွဴး တာဝန္မ်ားကို ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ယင္းႏွစ္တြင္ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၏ သူရဲေကာင္း လက္မွတ္ကို ခ်ီးၿမႇင့္ၿခင္း ခံရသည္။ စစ္ဆင္ေရး ကြပ္ကဲမႈ ဌာနခ်ဳပ္မ်ား ဖြင့္လွစ္သည့္ အခါ ေမွာ္ဘီၿမိဳ႕နယ္၊ ဖူးႀကီး အေၿခစိုက္ စကခ (၄) တြင္ တပ္မမွဴးအၿဖစ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ၁၉၉၆ ခုနွစ္တြင္ တုိင္းမွဴး ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ ၿဖစ္လာခဲ့သည္။



၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ႀတိဂံေဒသတိုင္း၊ စစ္ဌာနခ်ဳပ္မွဴးအၿဖစ္ တုိးၿမႇင့္ခန္႔ထားၿခင္း ခံရသည္။ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရာထူး ရရွိခဲ့သည္။



၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္စစ္ရံုးခ်ဳပ္၌ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး အဆင့္ၿဖင့္ စစ္ေရးခ်ဳပ္ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ၂၀၀၃ ခုႏွစ္တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ အတြင္းေရးမွဴး (၂) တာဝန္ႏွင့္ ၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ အတြင္းေရးမွဴး (၁) တာဝန္မ်ားအား ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။



၂၀၀၇ ခုႏွစ္တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအၿဖစ္ တုိးၿမႇင့္ခန္႔အပ္ၿခင္း ခံရသည္။ ယင္းႏွစ္ ဧၿပီလတြင္ ယာယီဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ၿဖစ္လာၿပီး၊ ေအာက္တိုဘာလတြင္ တရားဝင္ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ အၿဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ နာဂစ္ မုန္တိုင္းဒဏ္ခံ ၿပည္သူမ်ားထံ အစိုးရအႀကီးအကဲ မ်ားထဲမွ ပထမဆံုးသြားသူၿဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသားသဘာဝေဘး ကာကြယ္ တားဆီးေရး ဗဟိုေကာ္မတီ၏ ဥကၠ႒တာဝန္ကို ပူးတြဲတာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။



၂၄-၄-၂၀၁၀ တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲဝင္ရန္အတြက္ စစ္ဘက္ရာထူး ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအၿဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္ၿပီး ၿပည္ေထာင္စု ႀက့ံခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ ဥကၠ႒အၿဖစ္ ေၿပာင္းလဲ တာဝန္ယူခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ဇမၺဴသီရိၿမိဳ႕နယ္မွ ၿပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အတြက္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့ရာ အႏိုင္ရရွိခဲ့သည္။ ၿပည္ေထာင္စု ႀကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွ မဲအမ်ားဆံုးၿဖင့္ အႏိုင္ရရွိၿပီး သမၼတ ၿဖစ္လာခဲ့သည္။



၂၀၁၁ ခုနွစ္ ၾသဂုတ္လ ၁၉ ရက္တြင္ အမ်ိဳးသားဒီမုိကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္း စုၾကည္ႏွင့္ေတြ႕ဆံု၍ ႏုိင္ငံေတာ္၏ အနာဂတ္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ား အတြက္ အၿပဳသေဘာေဆာင္သည့္ ေဆြးေႏြးမႈမ်ား ၿပဳလုပ္ႏိုင္ခဲ့သည္။



၂၀၁၁ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ ၿမစ္ဆံုေရအားလွ်ပ္စစ္စီမံကိန္းအား ၿပည္သူမ်ား၏ ဆႏၵၿဖင့္ ၎၏အစိုးရသက္တမ္း ကာလအတြင္း ရပ္ဆိုင္းသြားမည္ၿဖစ္ေၾကာင္း ၿပည္ေထာင္စုလႊတ္္ေတာ္သို႔ သဝဏ္လႊာေပးပို႔ ကတိၿပဳေၿပာၾကားခဲ့ၿပီး ၿမစ္ဆံုစီမံကိန္း ေဆာင္ရြက္ေနမႈမ်ားကို အမွန္တကယ္ ရပ္ဆိုင္းရန္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။



သံတမန္ ဆက္ဆံေရး ေအးစက္ေနခဲ့ေသာ ၿမန္မာ-အေမရိကန္ နွစ္ႏိုင္ငံ ဆက္ဆံေရးအား ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလတြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံၿခားေရးဝန္ႀကီး မစၥစ္ ဟီလာရီ ကလင္တန္၏ ၿမန္မာႏိုင္ငံသို႔ အလည္အပတ္ခရီး လာေရာက္ၿခင္းၿဖင့္ အဆံုးသတ္ႏုိင္ခဲ့သည္။



ထို႔ၿပင္ ၂၀၁၂ ခုနွစ္ ႏိုဝင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုသမၼတ မစၥတာ ဘားရက္အုိဘားမားသည္ ၿမန္မာနုိင္ငံသို႔ လာေရာက္ခဲ့သကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ သည္လည္း ၂၀၁၂ ခုနွစ္ စက္တင္ဘာလတြင္ တစ္ၾကိမ္၊ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ေမလတြင္ တစ္ၾကိမ္ အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စုသို႔ သြားေရာက္ခဲ့သည္။



၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေမလ ၁၆ ရက္၊ ေအာက္တိုဘာလ ၁၁ ရက္၊ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလ ၂ ရက္နွင့္၁၂ ရက္၊ ဇူလိုင္လ ၃ ရက္၊ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ဧၿပီလ ၂၃ ရက္၊ ေမလ ၁၇ ရက္နွင့္ ဇူလိုင္လ ၂၃ ရက္တို႔တြင္ ထင္ရွားေသာ ႏုိင္ငံေရးအက်ဥ္းသားမ်ားနွင့္ အက်ဥ္းသား ေပါင္းမ်ားစြာ တို႔အား ႏိုင္ငံေတာ္တည္ေဆာက္ေရး လုပ္ငန္းမ်ားတြင္ ပါဝင္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ ရေရး အတြက္ အႀကိမ္ႀကိမ္ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာခြင့္ ေပးခဲ့သည္။



သမၼတသက္တမ္း ရက္ ၁၀၀ အတြင္း ယခင္ကုန္သြယ္မႈေကာင္စီကို ဖ်က္သိမ္းၿခင္း၊ ပို႔ကုန္ အခြန္ေကာက္ခံမႈ ရာခိုင္ႏႈန္းေလ်ာ့ခ်ၿခင္းမွ လံုးဝကင္းလြတ္ခြင့္ ေပးခဲ့ၿခင္း အၿငိမ္းစား ဝန္ထမ္းတို႔၏ ပင္စင္လစာအား ေခတ္ကာလႏွင့္အညီ ၿဖစ္ေအာင္ တုိးၿမႇင့္ေပးၿခင္း တို႔ကို ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့ၿပီး မွတ္ပံုတင္ၾကာၿမင့္ယာဥ္မ်ားအား ပယ္ဖ်က္၍ ေမာ္ေတာ္ယာဥ္မ်ား တင္သြင္းခြင့္ကို အဆင့္ဆင့္ ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့သည္။



၂၀၁၂ ဧၿပီလ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ TIME မဂၢဇင္း အြန္လုိင္းက စီစဥ္သည့္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ ကမၻာ့ၾသဇာအရိွဆုံး ပုဂၢဳိလ္ ၁၀၀ ေရြးခ်ယ္ရာတြင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္သည္ အမွတ္စဥ္ ၆၇ တြင္ ေရြးခ်ယ္ေဖာ္ျပခံရသည္။ ၎အၿပင္ TIME မဂၢဇင္း၏ Special Report အၿဖစ္ ေရးသားေဖာ္ၿပၿခင္း ခံခဲ့ရသည္။



ၿမန္မာႏုိင္ငံေတာ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္အား တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ယန္လင္းစိုက္ပ်ဳိးေရးႏွင့္ သစ္ေတာ တကၠသိုလ္က ၿမန္မာႏုိင္ငံ ေက်းလက္ေဒသ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးႏွင့္ ဆင္းရဲႏြမ္းပါးမႈ ပေပ်ာက္ေရး ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္မႈမ်ားေၾကာင့္ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ ေဒါက္တာဘြဲ႔ကုိ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ေပးအပ္ခဲ့သည္။



အေမရိကန္ႏုိင္ငံထုတ္ ႏိုင္ငံျခားေရး ေပၚလစီ (Foreign Policy) မဂၢဇင္းက ၂ဝ၁၂ ခုႏွစ္ အတြက္ ‘ကမၻာ့ ထိပ္တန္း ေတြးေခၚရွင္ ၁ဝဝ’ 100 Global Thinkers စာရင္းကို နိုဝင္ဘာ ၂၆ ရက္ေန႔တြင္ ထုတ္ျပန္ခဲ့ရာ ျမန္မာနိုင္ငံမွ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔သည္ ပူးတြဲပထမ ရရွိခဲ့သည္။



The Inter-national Crisis Group က ၂၀၁၃ ခုႏွစ္အတြက္ ‘ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႀကိဳးပမ္းမႈဆု’ In Pursuit of Peace Award ကို ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဘရာဇီး သမၼတေဟာင္း Luiz Inácio Lula da Silva တို႔အား ခ်ီးျမွင့္ခဲ့သည္။



ၿမန္မာႏိုင္ငံသမၼတ ဦးသိန္း စိန္ကို The Straits Times သတင္းစာက Asian of the Year အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ေၾကာင္း ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၁၅ ရက္တြင္ သတင္းထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။



သမၼတသက္တမ္း တစ္ဝက္ေက်ာ္ကာလအတြင္း အေမရိကန္ၿပည္ေထာင္စု၏ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈမ်ား ေၿဖေလွ်ာ့ေပးသည့္ အေၿခအေန သို႔ ေရာက္ရွိခဲ့ၿပီး ဥေရာပသမဂၢမွလည္း လက္နက္ေရာင္းဝယ္မႈမွအပ က်န္ပိတ္ဆို႔မႈ အလံုးစံုကို ဆုိင္းငံ့ေပးၿခင္းၿဖင့္ ပိတ္ဆို႔မႈမ်ား ဖယ္ရွားေပးခဲ့သည္။ ထို႔ၿပင္ ၂၀၁၃ ခုနွစ္ ဇြန္လတြင္ အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာ အလုပ္သမားအဖြဲ႔ (ILO) က ၿမန္မာနုိ္င္ငံအေပၚ ခ်မွတ္ထားသည့္ အေရးယူ ကန္႔သတ္မႈမ်ားအားလံုးကို ရုပ္သိမ္း ေပးခဲ့ၿပီး တင္းၿပည့္က်ပ္ၿပည့္ အဖြဲ႔ဝင္နုိင္ငံအၿဖစ္ ၿပန္လည္အသိအမွတ္ၿပဳခဲ့သည္။



တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားနွင့္ ႀကိဳတင္သတ္မွတ္ခ်က္ မထားဘဲ ေစ့စပ္ ညႇိနႈိင္းေရး မူဝါဒၿဖင့္ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ရာ ၿပည္နယ္ အဆင့္၊ ၿပည္ေထာင္စုအဆင့္ သေဘာ တူညီခ်က္ေပါင္း ၃၇ ခု ခ်ဳပ္ဆိုနုိင္ခဲ့ၿပီး မၾကာခင္ကာလတြင္ တစ္နုိင္ငံလံုး လႊမ္းၿခံဳသည့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးနုိ္င္ရန္ ေမွ်ာ္မွန္းထားသည္။ အဆုိပါ လက္မွတ္ေရးထိုးပြဲတြင္ ကုလသမဂၢအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္း၊ အေမရိကန္ သမၼတေဟာင္း ဂ်င္မီကာတာ၊ နုိင္ငံၿခားေရးဝန္ႀကီးေဟာင္း ဟီလာရီကလင္တန္ စသည့္ နုိင္ငံတကာမွ ႀသဇာရွိ ပုဂၢိဳလ္မ်ား တက္ေရာက္မည္ၿဖစ္ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ၿပန္ ထားသည္။



ေခတ္အဆက္ဆက္က တင္ရွိေနေသာ နုိင္ငံၿခားေၾကြးၿမီမ်ားအနက္မွ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္းေပါင္း ၆၀၀၀ ေက်ာ္ ကိုလည္း ေလွ်ာ္ပစ္ပယ္ဖ်က္ခြင့္ ရရွိခဲ့ၿပီးၿဖစ္သည့္အၿပင္ ကမၻာ့ဘဏ္၊ အၿပည္ၿပည္ဆုိင္ရာ ေငြေၾကးရန္ပံုေငြအဖြဲ႔၊ အာရွဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဘဏ္နွင့္ ODA တုိ႔မွ အတုိးနႈန္း သက္သာေသာ နွစ္ရွည္ေခ်းေငြမ်ားကိုလည္း ရရွိေတာ့မည္ ၿဖစ္သည္။