"(၉၆၉) ဘာသာဝင္မ်ားအား (၉၆၉) ဆုိင္မ်ားမွာ ဝယ္ယူေစျခင္းသည္ ျပိတၱာဘုံေရာက္မည့္ လမ္းစဥ္ဟု ဆုိသူမ်ားအား ျပန္လည္ေျဖၾကားခ်က္ ေနာက္ဆက္တြဲ"

Zayar Nyunt Tin ဗုဒၶရဲ႕ အဆံုးအမအရေတာ့ သူ႕ဟာသူ (မြတ္ဆလင္ျဖစ္ျဖစ္၊ ခရစ္ယာန္ျဖစ္ျဖစ္၊ဂ်ဴးျဖစ္ျဖစ္၊ ဟိႏၵဴျဖစ္ျဖစ္) သူတစ္ဖက္သားရဲ႕ စား၀တ္ေနေရးကို က်ပ္တည္းေအာင္လုပ္တာ ၊ ဒီလို အက်ပ္အတည္းျဖစ္ေန တာကို ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာျဖစ္ေနတာဟာ “အပယ္(၄)ဘံု” အနက္ မစားရမေသာက္ရတဲ့ၿပိတၱာဘံုကို သြားလမ္းဘဲ။ ၿပိတၱာလမ္းစဥ္လိုက္ေနတာဘဲ။
မယံုဘူးဆိုရင္ (တကယ္ သမာသမတ္ရွိတဲ့ သံဃာေတာ္ အစစ္ တစ္ပါး) ကို သြားေမးၾကည့္။ ဒါ ဗုဒၶတရား မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ပါးအရိုက္ ခံလိုက္မယ္။

ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဗုဒၶဘာသာေတြ အယူလြဲေနၾကၿပီ။ “သာသနာ” ဆိုတဲ့ အဓိပၸါယ္က “အဆံုးအမ” ပါ။ ဗုဒၶရဲ႕ အဆံုးအမကို လိုက္နာျခင္းဟာ “သာသနာ” ကို ေစာင့္ေရွာက္ျခင္း အစစ္ပါ။ (တင္ဘိုဘို)
ဝီရ ဓမၼ ဦးဇင္းလည္းမေျပာဘူးလုိ႔ေနတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေျပာရမယ့္အေျခအေန ဆုိေတာ့ ေျပာပါျပီ။ ဗုဒၶ= ျမတ္စြာဘုရား၊(အလုံးစုံသိသူ)၊ ဘာသာဆုိတာ= ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏စကားေတာ္၊ သာသနာဆုိတာက= အဆုံးအမ၊ ဘာသာနဲ႔သာသနာ စကားလုံးခ်င္းကြဲေပမယ့္ ျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ စကားေတာ္သည္ အဆုံးအမပင္ျဖစ္တယ္ဆုိေတာ့ အတူတူပါပဲ။ သာသနာဝင္(ဘာသာဝင္) ဆုိတာက ထုိျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အဆုံးအမေတာ္(စကားေတာ္)ကုိ လုိက္နာက်င့္ၾကံသူလုိ႔ဆုိပါတယ္။

ဗုဒၶရဲ႕အဆုံးအမကုိ လုိက္နာျခင္းဟာ သာသနာကုိ ေစာင့္ေရွာက္ျခင္းဆုိတာ မွားတယ္လုိ႔မဆုိလုိပါဘူး။ ကုိယ္တစ္ေယာက္တည္း လုိက္နာေနလုိ႔ ေစာင့္ေရွာက္ေနလုိ႔ သာသနာတည္မလား။ အဲဒီျမတ္စြာဘုရားရွင္၏ အဆုံးအမကုိ လုိက္နာဖုိ႔ဆုိတာ အားလုံးမွာ တာဝန္မရွိဘူးလား။ ဘာသာေရးလုိက္စားသူေတြ သက္သက္ပဲ တာဝန္ရွိတာလား။ သာသနာ့ဝန္ထမ္း ရွင္ရဟန္းေတြပဲ လုိက္နာရမွာလား။ သာသနာ့ဝန္ထမ္းရွင္ရဟန္းေတြလုိက္နာမွ သာသနာတည္မွာလား။ လူေတြေရာ လုိက္နာမသင့္ဘူးလား။

လူပုဂၢဳိလ္အားလုံး လုိက္နာေနၾကျပီလား။ လူပုဂၢဳိလ္ေတြအားလုံး လုိက္နာတယ္ဆုိရင္ ဦးဇင္းတုိ႔ ဘာမွေတာင္ ေဟာေျပာ ေရးသားစရာမလုိဘဲ ကုိယ့္တရားကုိယ္ႏွလုံးသြင္းျပီး ေနမယ္ဆုိရင္ ေၾကာင့္က်မဲ့ ေနလုိ႔ရမည့္ အေနထားပါ။ အခုက လူေတြေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ၾသကာသ ကန္ေတာ့ခ်ဳိးေတာင္ ေျဖာင့္တန္းေအာင္ ဆုိနုိင္ၾကျပီလား။ မဂၤလသုတ္ေတြ၊ ေမတၱာသုတ္ေတြ၊ ဝိပႆနာတရားေတြဆုိတာ ေဝးပါေသးတယ္။ ဗုဒၶဘာသာဆုိတာ ဘာလဲ၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဆုိတာဘာလဲဆုိတာကုိေတာင္ ေျပာဖုိ႔ ေတာ္ေတာ္ခက္ေနတဲ့ လူေတြ အမ်ားၾကီး ရွိမေနၾကဘူးလား။

အဲဒီလုိ ဘာသာေရးအေျခခံနည္းတဲ့ လူမ်ားကုိ ေဟာဖုိ႔ ေျပာဖုိ႔ ဆုံးမဖုိ႔ဆုိတာ သံဃာေတာ္ေတြမွာ တာဝန္မရွိဘူးလား။ ကုိယ့္ဘာသာဝင္ေတြ ဆုံးမပုိင္ခြင့္ မရွိဘူးလား။ မသိေသးသူမ်ားကုိ သိေစျခင္း သိျပီးသူမ်ား သိသည္ထက္သိေအာင္ ဆုံးမေပးဖုိ႔ တာဝန္ရွိတယ္။ ဆုံးမလုိ႔ရမည့္သူကုိ ဆုံးမမွာျဖစ္ျပီး ဆုံးမလုိ႔မရမည့္သူကုိ ဆုံးမမွာမဟုတ္ပါဘူး။ ကုိယ္မနာခံခ်င္လုိ႔ ဆန္႔က်င္ခ်င္တယ္ဆုိရင္ ဆန္႔က်င္ပါ။ ဒါေပမယ့္ သူမ်ားကုိ ဆြဲမထည့္ပါနဲ႔။

ကုိယ့္ဘာသာဝင္မ်ား ေရာင္းခ်တဲ့ဆုိင္ကုိ အားေပးေစခ်င္တာက သူတစ္ပါးစီးပြားေရးကုိ ဖ်က္ပစ္ခုိင္းတာမဟုတ္ဘူး။ ကုိယ့္ဘာသာဝင္ေတြေရာင္းတဲ့ဆုိင္ကုိ အားေပးပါဆုိတဲ့ စကားက ဦးဇင္းတုိ႔လုိ ဘာမဟုတ္တဲ့ စာသင္သားအရြယ္စကားမဟုတ္ဘူး။ ကမၻာေက်ာ္မင္းကြန္းတိပိဋကဓရ ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးကိုယ္တုိင္မိန္႔ေတာ္မူခဲ့တဲ့ စကားပင္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီစကား ဒီအဆုံးအမကုိ ယခုအခ်ိန္မွာ အလြန္ေနရာက်လုိ႔ ကုိယ့္ဘာသာေရာင္းတဲ့ဆုိင္ကုိ အားေပးပါလုိ႔ဆုိလုိျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။

ဘာသာျခားေတြေရာင္းတဲ့ဆုိင္ကုိ ပိတ္ခုိင္းတာမဟုတ္ဘူး။ မီး႐ွဳိ႕ခုိင္းတာမဟုတ္ဘူး။ ျပိတၱာဘုံေရာက္ေစတဲ့အကုသုိလ္ကံ ဆုိတာ ဒီလုိမ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ သူတစ္ပါးအလွဴကုိ ကန္႔ကြက္တာ ပိတ္ပင္တာ တားဆီးတာ စတဲ့အကုသိုလ္ကံမ်ဳိးသည္သာလ်ွင္ ျပိတၱာျဖစ္ေစတတ္တဲ့ အပါယ္က်ေစတတ္တဲ့ အကုသုိလ္ကံပါ။ အက်ဥ္းခ်ဳပ္ျပီးေျပာရရင္ သူတစ္ပါးျပဳလုပ္မယ့္ ကုသုိလ္တရား၊ (ဒါနျပဳျခင္း၊ သီလေဆာက္တည္ျခင္း၊ တရားနာျခင္း၊ ဝိပႆနာပြားျခင္း ေမတၱာပြားျခင္း ေဝယ်ာေဝစၥကုသုိလ္မ်ား) စတဲ့ သူတစ္ပါးျပဳလုပ္မည့္ ကုသုိလ္တရားမ်ားကုိ မေအာင္ျမင္ေအာင္၊ မလုပ္ျဖစ္ေအာင္ တားဆီးပိတ္ပင္တဲ့ အကုသုိလ္ကံသည္သာ ျပိတၱာဘုံေရာက္ေၾကာင္း၊ အပါယ္က်ေၾကာင္းပင္ ျဖစ္ပါတယ္။

ဆက္လက္ျပီးေျပာပါဦးမည္။ ဗုဒၶဘာသာဝင္တစ္ေယာက္ ဗုဒၶဘာသာဝင္ဆုိင္တစ္ဆုိင္မွာ ေစ်းဝယ္သည္ ဆုိပါစုိ႔။ အဲဒီဆုိင္ရွင္ဟာ ေရာင္းလုိ႔ရတဲ့ ေငြထဲက အျမတ္ေငြကုိ ဗုဒၶသာသနာအတြက္ အေထာက္အကူေပးမွာျဖစ္ပါယ္။ ဒါဆုိရင္ ကုိယ္ေပးလုိက္တဲ့ေငြက ကုိယ့္ဘာသာ ကုိယ္လူမ်ဳိး ကုိယ္သာသနာအတြက္ တကယ္ေကာင္းက်ဳိးျဖစ္မည့္ ေငြျဖစ္တာေၾကာင့္ ကုသုိလ္မ်ားပင္ရေစမွာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလုိမွမဟုတ္ဘဲ ဘာသာျခားဆုိင္ကုိ သြားဝယ္လုိက္သည္ ဆုိပါစုိ႔။ အဲဒီေငြထဲက အျမတ္ေငြက ဗုဒၶသာသနာအတြက္လား၊ သူတုိ႔သာသနာအတြက္လား ေသခ်ာစဥ္းစားေနာ္။ အဲဒီအျမတ္ေငြေတြနဲ႔ပဲ ဗုဒၶဘာသာ ျမန္မာလူမ်ဳိးကုိ ေျခမႈန္းဖုိ႔ အင္အားတစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္ဆုိတာ အာလုံးေတြ႕ျမင္ဖူးၾကတာပဲမဟုတ္လား။ ဒါဆုိကုိယ္ေစ်းဝယ္မွားတာက ကုိယ့္ဘာသာကုိ ဖ်တ္ဆီးဖုိ႔ အားေပးသလုိျဖစ္ေနတယ္ဆုိေတာ့ အဆိပ္ပင္ကုိ ေရေလာင္းတာနဲ႔ တူမေနဘူးလား။

အဲဒါကသာလ်ွင္ အဆိပ္ပင္ကုိေရေလာင္းတာနဲ႔တူျပီး ကုိယ့္ေစ်းဝယ္တာမွားယြင္း မွဳေၾကာင့္ပင္ ဘာသာ သာသနာ လူမ်ဳိးကုိ ဖ်တ္ဆီးမည့္သူအား အားေပးရာေရာက္ျခင္းေၾကာင့္ ျပိတၱာဘုံသြားမည့္ လမ္းစဥ္၊ အျပစ္မကင္းတဲ့အလုပ္မ်ဳိးဆုိတာကုိေရာ စဥ္းစားမိလား။

တကယ္လုိ႔သာ အထက္ေျပာတဲ့အတုိင္း ကုိယ့္လူမ်ဳိး ကုိယ့္ဘာသာဆုိင္ကုိ ဝယ္ယူအားေပးၾကပါလုိ႔ တုိက္တြန္းျခင္းဟာ ျပိတၱာဘုံေရာက္ေစသည့္ လမ္းစဥ္ျဖစ္မည္ဆုိပါက အေရွ႕ဆုံးမွေန၍ ဦးဇင္းအေရာက္ခံမည္ျဖစ္ပါသည္။ ထုိထက္ပုိဆုိးေသာ ငရဲၾကီးရွစ္ထပ္ရဲ႕ ေအာက္ဆုံးအထပ္ျဖစ္ေသာ အလြန္ဒုကၡၾကီးတဲ့ အဝီစိငရဲၾကေၾကာင္း ျဖစ္မည္ဆုိပါကလည္း အမ်ဳိး ဘာသာ သာသနာအတြက္ ေရွ႕ဆုံးမွပင္ အက်ခံသြားမည္ျဖစ္ပါေၾကာင္းထပ္ေလာင္းျပီး အသိေပးလုိက္ပါရေစ။

အရွင္ဝိမလဝံသ(နာလႏၵာတကၠသုိလ္)